PROJENİN AMACI
Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı himayesinde, İstanbul Türbeler Müze Müdürlüğü, İstanbul Büyükşehir Belediyesi ,TÜRÇEK işbirliğiyle ve İstanbul Beylerbeyi Sabancı Olgunlaşma Enstitüsü koordinatörlüğünde yürütülen bu projede ;kültür tarihimize desen, hat, işçilik, malzeme ve süslemeleriyle ışık tutan, dekoratif ve tarihi nitelikleriyle Türk Süsleme Sanatı içinde önemli bir yere sahip puşidelerden üzerinde Maraş işi bulunanların desen arşivini hazırlayıp uygun bulunanların üretimini gerçekleştirmek ve kültür mirasımızın gelecek nesillere aktarılabilmesini sağlamaktır.
Puşide Nedir?
PUŞİDE
(پوشيده)
Puşide (örtü) Farsça sıfattır.
Osmanlılarda mezar üzerine yerleştirilen, Arapça "kutu, sandık" anlamındaki sundûk kelimesinden gelen genellikle ahşap, mermer, taş veya çini kaplama sandukaları örtmek için kullanılan örtüleri ifade eder.
Müslümanlar arasında sanduka yapma geleneği Emevîler döneminde İslam dışı âdet ve geleneklerin zengin ve yönetici kesimin arasında yaygınlaşması ile ortaya çıkmıştır. Abbasiler ve Osmanlılarda da devam eden sanduka geleneği, zamanımıza ulaşan en eski örneklere sahip olan Selçuklu kültürüyle yaygın hâle gelmiştir.
Sandukaların üzerlerinin örtülmesi ise Bizans'tan gelen âdettir ve kıymetli zâtlara saygı göstermek için, mezarlarının üzerine sanduka yapıp üstüne örtü örtmek, İslamiyette de kabul görmüş ve uygulanmıştır. 14. yüzyıl gezginlerinden İbn Batuta Anadolu'da sandukaların üzerlerine örtülmüş olan kumaşlardan bahsetmektedir. 1405'te Semerkant'ta Timurlenk'in türbesinde ve Kahire'deki Memlûk türbelerinde de bu gelenek uygulanmıştır. Osmanlı'da ise, cenaze merasimlerinde ve daha sonra türbelerde hanedan üyelerinin sandukaları dönemin değerli kumaşlarıyla örtülmüştür.
Kurumumuz Puşide Projesine Beyhan Sultan Puşidesinin işlenmesi ile dahil olmuştur.Nakış üretim atölyesinde elde maraş işi tekniğiyle yaklaşık 6 ay süren bu çalışma 2017 Aralık ayında tamamlanarak Mecidiye Kasrında düzenlenen lansmanda sergilenmiştir. Beyhan Sultan puşidesi sonrasında Şehzade Mehmet, Safiye Sultan, Şehzade Ahmed oğlu İbrahim Sultan ve Sultan Murad Han oğlu Orhan puşideleri de tamamlanmış ve yerlerine yerleştirilmişştir.
Şu anda Hatice Turhan Valide Sultan Türbesinde yer alacak Sultan II.Mustafa ve Şehzade Abdülmelik puşidelerinin de işlenmesi devam etmektedir